ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟΒΟΛΕΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ;
Αποβολή είναι ο τερματισμός μιας εγκυμοσύνης πριν το έμβρυο αναπτυχθεί αρκετά για να είναι βιώσιμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο ορισμός περιλαμβάνει κυήσεις που τερματίζονται πριν την εικοστή εβδομάδα κυήσεως ή που το κύημα ζυγίζει λιγότερο από 500 γραμμάρια, ενώ στην Ευρώπη θεωρείται βιώσιμο το έμβρυο που έχει συμπληρώσει κατ’ ελάχιστο τις 23 εβδομάδες κύησης.
Περισσότερο από το 80% των αποβολών συμβαίνουν πριν την δωδέκατη εβδομάδα κυήσεως. Η πιθανότητα αποβολής σε μια κύηση κλινικά αναγνωρισμένη, αυξάνει από 12%, σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 20 ετών, σε έως 26% σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών. Αν σε αυτές τις αποβολές προσθέσουμε και τις κυήσεις που αποτυγχάνουν πριν γίνουν κλινικά αντιληπτές (είτε βιοχημικές κυήσεις είτε περιπτώσεις που δεν επιβεβαιώθηκαν από καμία εξέταση), πολλοί συγγραφείς ανεβάζουν τα ποσοστά αποβολών έως και 50% συνολικά.
Συνηθέστερα Αίτια
Η συνηθέστερη αιτία σε μια μεμονωμένη αποβολή πρώτου τριμήνου είναι η χρωμοσωμιακή ανωμαλία του εμβρύου. Η πιθανότητα η αποβολή να οφείλεται σε μια τέτοια αιτία ανέρχεται στο 60%, με συχνότερο εύρημα την τρισωμία 16. Βλέπουμε ουσιαστικά την πρόνοια της φύσης, που επιλέγει να τερματίσει μια εγκυμοσύνη στην αρχή παρά να επιτρέψει να γεννηθεί ένα παιδί με πολύ σοβαρά προβλήματα.
Η δεύτερη σε συχνότητα κατηγορία αιτιών μεμονωμένων αποβολών είναι αυτά που χαρακτηρίζονται ως «αγνώστου αιτιολογίας». Παρά τους κλινικοεργαστηριακούς ελέγχους δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε κάποιο παράγοντα που να προκάλεσε την αποβολή.
Τέλος, έχουμε μια ομάδα αιτιών που σχετίζονται με τη μητέρα και ενοχοποιούνται για μονήρεις αυτόματες αποβολές, όπως το κάπνισμα (υπερδιπλάσιο ποσοστό αποβολών σε καπνίστριες πάνω από 14 τσιγάρα/ημέρα), το αλκοόλ, η υπερβολική κατανάλωση καφέ (πάνω από τέσσερις/ημέρα), η συστηματική χρήση διαφόρων ουσιών, η ακτινοβολία κ.ά.
Τι είναι οι Καθ’ έξιν Αποβολές
Συνήθως χαρακτηρίζουμε μια γυναίκα πάσχουσα από “Καθ’έξιν αποβολές” αν έχουν συμβεί πάνω από τρεις επαναλαμβανόμενες αυτόματες αποβολές, συναπτές ή όχι. Το πρόβλημα αυτό αφορά το 2-4% των ζευγαριών που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδιά. Η πιθανότητα ένα ζευγάρι να έχει μια αποβολή είναι 13-15%. Η πιθανότητα για μια δεύτερη συνεχόμενη αποβολή είναι 16-20%. Αν όμως έχουμε δύο συνεχόμενες αποβολές, η πιθανότητα μια τρίτη εγκυμοσύνη να χαθεί ανέρχεται στο 35%. Αν έχουμε τρεις αποβολές, η πιθανότητα για μια τέταρτη αποτυχία είναι 45-50%. Κάθε επόμενη αποβολή, λοιπόν, αυξάνει ακόμα περισσότερο τα ποσοστά αποτυχίας.
Πρόκειται, επομένως, για ένα πρόβλημα με μεγάλες ψυχολογικές και σωματικές επιπτώσεις στο νέο ζευγάρι και ιδιαίτερα στη γυναίκα, ένα πρόβλημα το οποίο δεν επιτρέπεται να βιαστούμε να χαρακτηρίσουμε “τυχαίο γεγονός που δεν θα επαναληφθεί…” γιατί κάθε αποτυχία επιβαρύνει επιπλέον τη γονιμότητα του ζευγαριού.
Αντιμετώπιση
Η ηλικία της γυναίκας, ο αριθμός των αποβολών, το ιστορικό υπογονιμότητας, το ιστορικό αυτοάνοσων παθήσεων (ιδίως ερυθηματώδους λύκου), το ιστορικό φλεβικών θρομβώσεων, το ιστορικό προηγούμενων χειρουργικών επεμβάσεων στη μήτρα και το ιστορικό ενδομητρίωσης, είναι οι πρώτες πληροφορίες που πρέπει να ζητήσει ο ιατρός. Περισσότερο εξειδικευμένες εξετάσεις θα αποκαλύψουν πιθανώς, τα αίτια των επαναλαμβανόμενων αποβολών, οι οποίες είναι δυνατόν να οφείλονται σε γενετικά (πχ μεταθέσεις τμημάτων χρωμοσωμάτων) ή ανοσολογικά αίτια (αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, αύξηση ΝΚ κυττάρων, κλπ), σε καταστάσεις θρομβοφιλίας (παράγων V Leiden, πρωτεΐνη C, πρωτεΐνη S, κλπ) ή σε ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας, συγγενείς (δίκερη, μονόκερη, δίδελφυς μήτρα, παρουσία διαφραγμάτων, κλπ) ή επίκτητες (ενδομητρικές συμφύσεις).
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει συνήθως την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, πολύ σπάνια δε χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση, όπως σε περιπτώσεις ενδομητρίωσης ή διαφραγμάτων.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν όλα τα νέα ζευγάρια πως οι επαναλαμβανόμενες αποβολές είναι ένα θέμα που η Ιατρική το αντιμετωπίζει, σήμερα, και με την κατάλληλη αγωγή κάθε ζευγάρι έχει την ευκαιρία να κρατήσει στα χέρια του ένα υγιές παιδί.
Γιώργος Καλαμπαλίκης ΜD, MSc, PhD
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Σχετικά άρθρα: